Mediamatic Magazine Vol. 7#2 Willem Velthoven, Dirk van Weelden, Alfred Birnbaum 1 jan 1993

World Articles

Dit nummer van Mediamatic zou eigenlijk het Wereldnummer worden. Een Mediamatic over de hele wereld… Dat bleek wel erg ambitieus. Daarom presenteren we op de volgende pagina's een aanvullende selectie wereldartikelen. Deze wereldartikelen zijn nog niet geschreven. Het zijn latente bijdragen aan een virtueel wereldnummer.

1. Red de Wereld!

Oprukkende Data-Maniakken
De computer is in opmars en de kosten van digitale gegevensopslag dalen spectaculair. Daardoor wordt het steeds makkelijker grote hoeveelheden informatie te verzamelen en op te slaan. Overal in de wereld zijn projecten gestart voor digitale archivering van alles. In Sevilla is bijvoorbeeld de inhoud van eeuwenoude archieven en bibliotheken op laserdisks overgebracht. De Unesco wil nu met behulp van het in Spanje ontwikkelde systeem wereldwijd gaan archiveren. Veel culturele projecten krijgen door de nieuwe technische mogelijkheden een opslag- en verzamelkarakter. Niet alleen culturele informatie moet voor het nageslacht bewaard blijven, zelfs genetische informatie wordt, om de biodiversiteit veilig te stellen, steeds fanatieker verzameld. Doordat de financiële en fysieke grenzen van de opslag verdwijnen, hoeft niet meer geselecteerd te worden. Het verzamelen zelf vraagt alle aandacht en de waarde en betekenis van het verzamelde wordt steeds verder uit het oog verloren. Deze bijdrage geeft een kritisch overzicht van de laatste ontwikkelingen en signaleert een groeiende debilisering van het verzamelbedrijf.

2. We Hakken je aan Stukken

De Ware Digitale Ondergrondse
In Europa worden nieuwe en oude fascistische organisaties voorzichtig opgespoord en verboden. Maar zijn veiligheidsdiensten en regeringen nog wel in staat om bijeenkomsten en communicaties te controleren als ze ondergronds gaan in digitale netwerken? Het is te verwachten dat deze groeperingen zich in technisch hoog ontwikkelde landen als de brd meer en meer van nieuwe infrastructuren gaan bedienen. Hoe luister je een packet switching x25 netwerk af? En zelfs als je de data kunt lezen, dan is het nog uiterst moeilijk om de verspreiders te achterhalen als die dat niet willen. Er zijn echter groepen Hackers en Phonefreaks die, ook al dragen ze hun kennis liever niet aan 'veiligheids'diensten over, zelf tot actie over gaan. Antifascistische hackers infiltreren in de arische datanetten en staan klaar om de systemen te crashen als het ze te ver gaat. Een reportage.

3. Kamerbreed Nintendo

Eigentijdse Oorlogstaferelen via een Oud Medium
De overeenkomst tussen de pixels van een computer-display en van borduur- en knoopwerk is bij een gebloemd tapijt niet speciaal opvallend of interessant. Je kunt je een keertje verbaasd realiseren dat de pixel een paar millennia ouder is dan je in eerste instantie gedacht had. Als je echter de karpetten ziet die de laatste jaren in Afghanistan en Koerdistan worden gemaakt, dan vallen thematische overeenkomsten op; tanks en kalasjnikovs, mijnen en granaten. Op deze plekken gebeurt het omgekeerde als in westerse landen waar de draken en ridders over de schermen van de computerspelletjes vliegen. Daar vliegen computergestuurde lucht-landraketten over de handgeknoopte tapijten. Een overzicht.

4. Grammatologie

De avant-garde van het onderzoek naar computer-spraakherkenning probeert niet meer de betekenis van taal de analyseren op basis van de grammaticale structuur. Men ziet taal eerder als een samenstelling van betekenisgroepen. Vergelijkbaar met de manier waarop Chinees of Japans geschreven wordt. Elk element heeft een aantal betekenissen die door de context gemoduleerd worden. Vreemd genoeg is het computer-vertaal-onderzoek in Japan juist nog geheel gebaseerd op het lineaire westerse taalbegrip. Waarom?

5. Mijnheer Suzuki neem ik aan?

Global Positioning Systems scheiden Plaats en Betekenis
De ontwikkeling van Global Positioning Systems voor de consumentenmarkt gaat snel. Men koopt nu een satellietontvanger voor ongeveer $ 1500. Dit jaar het ultieme hebbedingetje. Zo'n apparaat geeft na een druk op de knop je positie op de wereld met een nauwkeurigheid van 50 meter. In Japan bestaat al een glossy maandblad voor mensen die zo'n ding in hun four wheel drive hebben, gekoppeld aan een cd-rom speler met een complete plattegrond van het land: Navi. Dit artikel gaat in op de merkwaardige objectivering van plek en positie die ontstaat door gps. Men oriënteert zich niet meer op monumenten en persoonlijke herkenningspunten in de openbare ruimte maar op een coördinaat. Thuis is een coördinaat, werk is een coördinaat, café, maîtresse, begraafplaats. Alle plekken worden betekenisloos. De wereld een virtuele matrix van lengte- en breedtegraden. Wat zijn de consequenties van deze ontwikkeling voor het denken over de openbare ruimte?

6. De Laurierboom Gesnoeid

Nieuwe Nobelprijzen voor de 21ste Eeuw
De huidige Nobelprijs-categorieën reflecteren een 19de-eeuws modernistische wereldstructuur. Moeten we, met het oog op de snel veranderende wereld van vandaag, de bepalingen in het testament van de uitvinder van het dynamiet niet eens herzien? Moet er niet een Nobelprijs voor Ecologie komen? Of voor Communicatie? Cybernetica? Stijl? Dit jaar gaat de prijs voor de Herverdeling van Rijkdom naar hem/haar die als eerste op de proppen komt met nieuwe categorieën voor het verdelen van het legaat.

7. Le Socialisme pour le Socialisme

Het Socialisme treedt toe tot het Rijk der Kunsten
Nu het socialisme niet langer deel uitmaakt van de politieke realiteit, krijgt het een soort hyperreële status - die van een vorm van kunst. Omdat het bevrijd is van de feitelijke last van de bevrijding, ligt het 'engagement' van het socialisme nu in eerste instantie bij de ideologie zelf. De auteur stelt een aantal problemen rond, en implicaties van, de 'para-sociale sculptuur' aan de orde: tentoonstelling en erkenning, kunstenaarschap versus interactiviteit, parameters voor kritiek en recensering, etc.

8. Meer dan Oude Dametjes wegwijs maken in het Netwerk

Cyberscouting: Mensvriendelijke Subroutines voor de Wereld
Wees paraat! Een tot op de nanoseconde exact verslag van de 3de Jaarlijkse Cyberscout Jamboree die in januari 1993 op het Netwerk gehouden werd. Er werden demonstraties gegeven in het knopen leggen, circuit navigation, overlevingstechnieken voor achter de isdn-linies en datatransmissies zonder schotel; en beschuldigingen van virtueel misbruik werden op de tele-persconferentie rigoureus van de hand gewezen. Dit artikel besteedt aandacht aan de meest recente initiatieven rond door de organisatie gepropageerde sociaal-verantwoorde activiteiten. De padvinders van vandaag gaan verder dan het opvrolijken van eenzame e-mailgebruikers of het helpen van computer-analfabete bejaarden bij het terugvinden van hun zoekgeraakte files; hun gesimuleerde goede daden reiken inmiddels tot het opzetten van plaatselijke recycling-centra voor batterijen en het via de computer opsporen van onbenutte geldmiddelen die worden doorgesluisd naar Goede Doelen. Verheffende leesstof!

9. Brave New World Order

Geheime Plannen om de Veiligheidsraad boven de Internationale Wet te stellen
Na de Golfoorlog en de Somalische hulpactie, en nu er nog steeds geen oplossing is voor de Joegoslavische crisis, moet de rol van de Verenigde Naties rigoureus herzien worden. De auteur doet verslag van zijn geheime onderzoek dat het bewijs levert voor het bestaan van een geheime beleids-denktank bij de vn, die een drastische uitbreiding van de uitvoerende macht van de Veiligheidsraad voorstaat. De Raad zou het gezag over een staat over moeten kunnen nemen om crisissituaties op te lossen, of grenzen tijdelijk op kunnen heffen of in bepaalde opzichten flexibel maken. Achter de diplomatieke schermen vinden de beleidsmakers van de vn dat de wereldvrede die stap buiten recht en orde rechtvaardigt. In het belang van een snelle reactie op schendingen van resoluties van de Veiligheidsraad heeft de vn een eigen inlichtingendienst, een permanente troepenmacht, speciale eenheden en gevangenenkampen nodig. Het hoofdkwartier van zo'n Wereldpolitie zou in een internationale zone gevestigd moeten worden, bijvoorbeeld het Zuidelijk deel van de Sahara.

10. Liefde op Afstand

De Romantiek van de Korte Golf
Te veel kwaliteit is ook weer niet goed, lijkt het motto van de radio-fanaten van de korte golf. Satellietverbindingen en digitale apparatuur hebben de korte golf tot een achterhaald medium gemaakt. Binnenkort krijgen we via glasvezelkabels, isdn, hdtv en digitale radio een storingvrij netwerk voor mondiale communicatie. Dit artikel vraagt aandacht voor wat de auteur 'signaal-dissidenten' noemt, mensen die zich vastklampen aan de korte-golfverbinding. De 'al te heldere' digitale signalen tasten de kern van de klassieke radio-ervaring aan: de suggestie van immaterieel contact met een station ver weg. Het besef van afstand en het wonder van de ontvangst op zich gaan totaal verloren bij de digitaal- & satelliet-radio. The Magic Forest of the Airwaves is een organisatie die erop uit is de 'low tech' radio-atmosfeer rond de aarde te redden. Ons doel is het behoud van de menselijke warmte bij het gebruik van de technologie, dat besef van het exotische, het wonderlijke. We hechten waarde aan het innige verband tussen wat we uitzenden en de fysieke wereld die het signaal doorkruist, de atmosfeer. Niet alleen het weer en de door steden, spoorwegen en industrieën veroorzaakte magnetische vervormingen, maar ook al die andere stations vind je terug in ruis, in atmosferische storingen en slechte ontvangst. En dat heeft waarde voor ons, aldus de voorzitter van de mfoa tijdens een interview.

11. Het andere Global Village

Transfolklore als Universeel Menselijk Medium
De folklore wordt algemeen gezien als een gemummificeerde, nostalgische vorm van volkscultuur. Dit artikel plaatst haar in een opzienbarend nieuw daglicht. Na een relaas vol feiten over het wereldwijd netwerk van folklore-organisaties en verrassende overeenkomsten in dansen, symbolen, liederen en oude ambachten over de gehele wereld, meldt de auteur de oprichting van een Global Folklore Database. De folklore komt naar voren als een onmisbaar verschijnsel, bepaald niet iets waar alleen traditionalisten en bejaarden zich mee bezighouden. De toekomstige vorm van communicatie met derde-wereldculturen, op basis van gelijkheid en respect, wordt aangeduid met de term transfolklore. Jonge kunstenaars en beroepsdansers met een multiculturele benadering laten hun westerse carrière voor wat die is en wijden zich aan transfolklore als universeel medium voor culturele communicatie. Van cruciaal belang voor het transfolklore-idee is het feit dat de moderne massamedia er geen vat op hebben. Alleen actieve beoefenaars kunnen het dansen en het ambachtelijk werk meebeleven. Alle kennis, ervaring en wijsheid die in de folklore ligt opgeslagen is universeel menselijk en moet gedeeld worden. Transfolklore is geen kunstvorm, geen opvoedkundig project, maar een alternatief voor de electronische Global Village.

12. De Virtuele Dierentuin

De Toekomst van de Natuur
In dit pamflet van de hand van een ambassadeur van het Wereld Natuurfonds wordt de dierentuin afgewezen als een achterhaald 19de-eeuws instituut. Het opsluiten van dieren in betonnen uitstalkasten is wreed en dient geen enkel doel. Pogingen om dierentuinen in ecologische themaparken te veranderen zijn goed bedoeld maar schieten fundamenteel tekort. De dieren, die zonder hun soortgenoten in isolement leven en verbannen zijn uit hun natuurlijke habitat, worden zo tentoongesteld als karikaturen van zichzelf. Het wordt tijd voor de grote schoonmaak; alle dierentuinen moeten worden opgeruimd. Wildreservaten zijn belangrijker, maar niet als alternatief voor het soort toerisme waar de dierentuin zich op richt. Biologen en ecologen moeten hun krachten bundelen met kunstenaars en technici, en alle dierentuinen vervangen door virtuele dierentuinen waar het publiek in nauw gesimuleerd contact met dieren, hun leven en leefwereld kan komen.

Electronische simulatie van de waarneming is een zeer krachtig medium dat mensen kan schokken en doet doordringen tot de kern. Jawel, tot de kern van de dieren zelf! Iets dat de bezoeker van de dierentuin nooit zal ervaren. Omdat de virtuele dierentuin de wetenschap en de technologie een interessante uitdaging biedt, zou de financiering gemakkelijker moeten zijn dan voor de traditionele dierentuin. De werkelijkheid (fauna) is als mythe beter af. De mens zal leren meer respect voor de dieren te hebben en hen te zien als vrije wezens die we nog steeds niet helemaal doorgronden, en niet als treurige gevangenen van het mensdom. De virtuele dierentuin zal zijn bezoekers gekluisterd houden in intense belevingen van de natuur, ze zullen het nooit vergeten.

13. Lang leve de Genenbank!

Speculaties van een Estheet
De auteur van dit vreemde artikel presenteert zich als kenner van mooie vrouwen. De beleving van schoonheid is de meest verheven van alle belevingen, en de schoonheid van het vrouwelijk lichaam de nec plus ultra van de schepping. Het in kaart brengen van en het onderzoek naar het menselijk genoom brengt een schoonheidsrevolutie nabij. Hij stelt zich voor dat de Miss World- en de Miss Universe-verkiezingen zullen veranderen in wedstrijden in genetische manipulatie tussen biotechnologische bedrijven. Menselijke schoonheid wordt eindelijk een menselijke kunstvorm. Een lyrisch en huiveringwekkend stuk.

14. Het ligt op de Loer...

De Psychose van het Kruipende Komplot
Hoe complexer de wereld schijnt te worden, des te aannemelijker lijkt het dat er gekonkel schuilt achter onverklaarbare gebeurtenissen. Komplotten zijn niet alleen 'in', ze dienen zich ook aan in een nieuwe vorm: als vermaak. De populaire journalistiek rond geheime genootschappen, stille verbintenissen en duistere meesterbreinen op de achtergrond heeft de schaduwwereld van de puberale cultbladen achter zich gelaten. Intriges zijn het ideale alternatief voor het info-vermaak van de misdaad-met-geweldpleging die haar aantrekkingskracht al begint te verliezen. Een komplot is een virtueel misdrijf, het journalistieke info-vermaak daaromtrent is het resultaat van creatief geschuif met feiten, verklaringen, documenten, geruchten, aanwijzingen en historische analogieën. Een komplot is geen gebeurtenis, het bestaat volledig uit informatie. Het roept de spanning op van een grote dreiging, maar valt niet te verifiëren. Dit artikel voorspelt de opkomst van zeer populaire programma's op de grote netten over komplotten in het genre van America's Most Wanted, Cops, Hard Copy, etc, en van tijdschriften en clubs die zich wijden aan bijzondere types en genres komplotverzamelarij. De seriemoordenaar was de anti-burger van de jaren tachtig, de anti-burger van de jaren negentig is een vermommingsvirtuoos zonder gezicht, een samenzweerder die overal op kan duiken, in elke gedaante, met onvoorspelbare krachten, onbekende connecties en doeleinden waar we alleen maar naar kunnen raden. Dit raadspel (en de stilering daarvan) is een nieuwe vorm van show business.

15. Jouw Nier of de Mijne?

De Jacht op en het Kweken van Organen
Dit onderhoudende artikel geeft een opsomming van recente nieuwsfeiten en stadsgeruchten rond het thema misdadig verkregen transplantatie-organen. Er staan niet alleen verbijsterende verhalen in, vol zwarte humor, maar ook een serieus stuk researchjournalistiek over de connecties tussen Intertransplant, de grootste internationale distributeur van donor-organen, en de georganiseerde misdaad. De Derde Wereld komt naar voren als een kweekplaats voor de voor westerse ziekenhuizen noodzakelijke organen. In Brazilië en India vergaren zeer gespecialiseerde bendes bestellingen en 'oogsten' de organen die via vele kanalen in de koelers van Intertransplant belanden. Geen onsmakelijk detail wordt de lezer bespaard. Als verschijnsel wordt de criminele jacht op organen systematisch onderbelicht in de media, terwijl de ethische discussie over het gebruik van weefsel van dode menselijke foetussen alle aandacht krijgt en uitgroeit tot een politieke controverse. De auteur stelt de westerse hypocrisie aan de kaak en stelt dat de aandacht eindelijk eens gericht moet worden op de officiële en inofficiële wereldhandel in donor-organen. De westerse medische wetenschap moet maar een manier zien te vinden om die organen buiten het menselijk lichaam te kweken.

16. Waarschijnlijk overdraagbaar

One-World Fanatisme en de Esperanto-instelling
Als de taal inderdaad een virus is, dan betekent de mondialisering van welke kreet dan ook ongetwijfeld een omkering van de ecologische en evolutionaire principes van de stochastische diversificatie. En toch moet het 'onmogelijke' streven naar het kunstmatig scheppen dan wel vervolmaken van universele communiceerbaarheid wel één van de oudste ambities van de mens zijn - bijna zo oud als de taal zelf. Het artikel begint met een kort historisch overzicht van universele talen in de context van het machtsdenken, waarin de lezer kennis maakt met begrippen als 'taalkundige stabiliteit' en 'kwantitatieve begrijpelijkheid'. De auteur verklaart waarom het alweer een eeuw oude euroglottisme, Esperanto genaamd, er niet in geslaagd is binnen de eeg zelfs maar erkend te worden terwijl het de laatste tijd op veel plaatsen in Azië grote populariteit geniet; hoe de zogenaamde vredesdoeleinden van de wereldtaal ondergeschikt gemaakt worden aan heimelijke veroveringsmotieven; en waar de wegen van de noodzaak van mondiaal gelijkgeschakelde communicatie en de onbeproefde realiteit van de machinale vertaling zich scheiden. Een paar kopzinnen: Een Epidemiologie van Geheime Scenario's, Vrees, Vreemdelingendom en Fortran, Mengtalen als Ziektedragers, en Welke Lingua, Wie is Franca?

17. De Zegen Der Onwetendheid: Een Fabel

In die tijd was er zoveel waarvoor nog geen verklaring was dat men besloot de economie te baseren op wat men niet wist. Dat was niet zo gek: een leven waarbij je alles weet is niet veel waard, zei men, dus moet onwetendheid een zegen zijn! En bovendien werden ze logischerwijs op het moment dat ze het onbekende als hun belangrijkste en meest onuitputtelijke bestaansmiddel gingen zien, meteen ook het rijkste volk op aarde... Een tandentergend verhaal over wereldvreemdheid, verloren tijd en ongevuld geheugen.

18. De Onheilshausse:

Rampspoedspeculatie in het Mij-niet-Tijdperk van de Jaren '90
Al zo lang als er geschiedenis geschreven wordt, heeft het mensdom zijn eigen ondergang voorspeld - of althans die van de volgende generatie. Nooit eerder echter was het 'einde van de wereld' zoiets mondiaals, was het zo integraal verweven in wereldwijde waarschuwings- en beleggingssystemen. Zij die over de juiste informatie beschikken hoeven zich niet meer te beperken tot het cynisme van de cocktail-party - louter aangekweekte appreciatie van de internationale warboel - niet nu er gouden bergen te verdienen zijn aan toegepast doemdenken. Eenvoudig op te volgen marketing- en investeringstips zijn onder andere: 'Hoe met aids een Grote Slag te slaan', 'Het Broeikaseffect en Nieuwe Investeringen in Onroerend Goed aan Zee', 'Betere Balkanisering t.b.v. Dubbel-Winstgevende Distributie' en 'Knoeien met Feiten, Muggeziften en Toekomsten Ritselen'.

19. Tactiekvernieuwing

Strategieën van Eco- en Mensenrechtenorganisaties
Een vergelijkend onderzoek naar het relatief succes van de media-strategieën van Greenpeace en Amnesty International volgens de respectieve modellen van de keypoint outrage en de concerted attention, aan de hand van een statistische analyse van redactionelen en 'ingezonden brieven' in de populaire pers, alsmede het eerste hypothetisch overzicht van de ambtelijke respons, met verwijzingen naar jaar, algemene/specifieke kwestie, regering of onderneming als doelwit, bureaucratisch/administratief niveau, gebruikte media en frequentie/omvang van de actie. Op basis van dit soort primaire gegevens en bijkomende factoren komt de auteur tot een algemene theorie rond het manipuleren van de mondiale opinievorming, naast praktisch advies voor verbetering van de omgang met de media. Van bijzonder belang voor activisten zowel als sociale wetenschappers.