Report: What's Up #28: 'ik wil alles recreëren'

19 mei 2010

Jörgen Tjon a Fong opent alweer de 28ste editie van What's Up? Deze avond organiseert Pakhuis de Zwijger samen met Tuttobene, een organisatie die jonge en innovatieve designers presenteert op internationale vakbeurzen. Vier ontwerpers praten over hun werk en over hun ervaring op de prestigieuze Salone Internazionale de Mobile in Milaan.

Dj Woes warmt ons op met een bijzonder filmpje. We zien een groep mensen die Nike sneakers gebruiken als muziekinstrument. In plaats van het hoe en waarom helemaal te beschrijven kun je beter even dit filmpje bekijken:

Dan is de beurt aan Victor Le Noble. Le Noble is samen met David Heldt oprichter van Tuttobene. Tjon a Fong: 'Een kenmerk van Tuttobene is dat jullie designers niet alleen selecteren op goed design maar ook op duurzaamheid. Waarom is dat belangrijk voor jullie?'
Le Noble: 'Dat letten op duurzaamheid is langzaam ontwikkeld. We doen dat niet zo zeer vanuit ideologisch oogpunt maar meer vanuit persoonlijke logica. Ik kan me als designer gewoon niet voorstellen dat je gedachteloos je opdracht uitvoert zonder daarbij de kansen te pakken om iets goeds te doen en een positieve bijdrage aan de wereld te leveren. Maar Tuttobene wil niet echt in die duurzame hoek zitten. Het moet ook gewoon mooi en goed design zijn.'

Victor Le Noble (links) en David Heldt (rechts)
Victor Le Noble (links) en David Heldt (rechts)

Tuttobene gaat ieder jaar naar de meubelbeurs in Milaan. Le Noble: 'Ik studeerde in Milaan en werkte bij een bedrijf dat haar meubelcollectie presenteerde op de beurs. Ik wilde dat later zelf ook wel en ging op zoek naar een collectief dat jonge ontwerpers daarin ondersteunt maar dat was er niet. Toen heb ik samen met David Heldt Tuttobene opgericht. David overtuigde me van het economische en culturele belang van talentontwikkeling en innovatie. Dit jaar hebben zich veertig ontwerpers aangemeld om mee te gaan naar Milaan. Daarvan hebben we elf ontwerpers gekozen en die hebben we gepresenteerd op de Salone Internazionale de Mobile in Milaan.'

Frederike Top neemt plaats achter de microfoon. Top is een productontwerper en stond in Milaan met haar bijzondere lampen. Van buitenkant lijken de lampen vrij recht toe recht aan. Maar zodra je eronder gaat staan en erin kijkt, zie je dat er een afbeelding in zit. Door de afbeelding lijken de lampen op een kaleidoscoop.

Haar deelname in Milaan resulteerde in een afspraak met een label dat zeer geïnteresseerd is om haar lampen op te nemen in de collectie. Tjon a Fong: 'Maar is dat wel zo goed? Dan komen je lampen onder een ander merk uit en niet onder je eigen naam.' Top: 'Nee, maar ze zetten je naam er wel bij. En ze maken de lampen en distribueren ze. Ik hoef niets te doen en krijg de royalties.' Tjon a Fong: 'Dat is 5% dus wat krijg je dan per lamp? Een tientje?' Top tot hilariteit van de zaal:' Ja, hallo! Mijn lamp is heel duur hoor!'.
Frederike Top is naast het verkopen van haar serie lampen alweer bezig met het volgende. Ze wil graag een meubel maken deze keer. Haar handelsmerk is dat de gebruiker uitgedaagd wordt om een handeling te verrichten waar een verassing uit volgt. 'Mensen zagen op de beurs ineens dat er iets onder mijn lampen zat. We hebben een hele serie foto's gemaakt van het moment dat mensen het zagen. Ontzettend leuk die verraste gezichten.'

Sjoerd Jonkers is vorig jaar afgestudeerd aan de Rietveld academie. Jonkers maakt objecten met 'een suggestie van functie'. In Milaan presenteerde hij een serie kommen gemaakt van mallen van zand waarover plastic is gegoten. Jonkers: 'Ik praatte met een archeoloog die vondsten restaureert en recreëert en ik vond dat erg interessant. Vroeger hadden ze alleen primitieve technieken om objecten te maken. Dan legden ze bijvoorbeeld klei over een steen heen om een vorm te creëren. In deze tijd heb ik rubbers, plastics etcera maar ik wilde die primitieve techniek wel gebruiken. Ik ben begonnen om materiaal over bomen heen te gieten en ben uiteindelijk uitgekomen bij mallen van zand.'
Tjon a Fong: 'Hoe was de reactie van het publiek in Milaan?' Jonkers: 'Heel positief. Mensen wilden het aanraken en voelen. Ze begrijpen niet wat ze zien. Ik vind het mooi om producten te ontwerpen op het raakvlak van de kunst.'

Sjoerd in Milaan.jpg
Sjoerd in Milaan.jpg

Jonkers ging vooral naar Milaan voor de publiciteit en kreeg wat hij wilde. Er is veel geschreven over zijn werk in allerlei publicaties. Ook hij heeft aardig wat visitekaartjes verzameld. Jonkers: 'Je bent toch ook ondernemer. Maar ik ben niet op zoek naar een producent. Ik wil deze objecten laten voor wat het is en wil nu graag meubels maken. Een stoel een tafel. Met handgemaakte mallen. Het gieten is een snelle handeling en stelt me als ontwerper in staat om snel en redelijk makkelijk producten te maken.'
Le Noble: 'Het werk van Sjoerd is misschien niet zo toegankelijk maar wel heel mediageniek. Hij zorgt ervoor dat kunsstof, toch een product dat minder gewaardeerd wordt, als hoogwaardig wordt gezien.'
Bekijk hier het werk van Sjoerd Jonkers

Dj Woes laat ons zien wat hij tegenkwam online. Het is een videoclip van Hold Your Horses van het nummer 70 million. In deze clip imiteert de band de oude meesters:

Silke Spinners komt vertellen over All Your Colors, een collectief dat tentoonstellingen en interieurs ontwerpt. In Milaan ontwierp Spinners een set up met kartonnen dozen. Spinners: 'De vormgevers en ontwerpers moeten uitkomen dus tentoonstellingsontwerp moet zich op de achtergrond bewegen. In Milaan hadden we een beperkt budget en al snel kwamen we uit op het gebruik van kartonnen dozen als materiaal. We wilden ook iets dat helemaal te recyclen was. Elke ontwerper kreeg counter met aan het eind een pilaar met daarin een kijkdoos waar nog meer van zijn werk in te zien was. Bij tentoonstelling ontwerp moet je zoeken naar een verbindend element tussen al die ontwerpers. Hier waren dat de dozen.'
Tjon a Fong: 'Heb je wel eens gehad dat een ontwerper het echt niet eens is met je tentoonstellingsontwerp en zo ja wat doe je dan?' Spinners: 'Je kunt het bijna nooit zo maken dat iedereen blij is maar over het algemeen is het altijd goed gegaan. We zorgen altijd dat de designers op de voorgrond staan. Dat het ontwerp niet vloekt met de objecten en het niet te schreeuwerig is. Toch lukt het altijd wel. Ik heb gelukkig nog geen grote ramp gehad.'

Allyourcolors.jpg
Allyourcolors.jpg

Nicola Nikolov is een ontwerper uit Bulgarije en stond in Milaan met een enorme transformer achtige figuur gemaakt van zijn eerste auto. 'Mijn eerste auto moest weg maar ik wilde hem niet zo maar weggooien. Hij was me erg dierbaar dus ik wilde hem een nieuw leven geven. Manga geeft me veel inspiratie, ik wilde een betrouwbaar figuur maken van mijn auto'.
Nikolov heeft een concept ontwikkeld dat 'Studio Recreation' heet. Hij maakt van oude dierbare en zeer persoonlijke spullen nieuwe objecten. Tjon a Fong: 'Hoe kwam je op dat idee?' Nikolov: 'Eigenlijk omdat ik in het verleden veel gedaan heb om mijn eigen lichaam kapot te maken. Ik heb veel blessures gehad, botten gebroken en op een dag besloot ik dat ik dat niet meer wilde. Ik wilde mezelf recreëren. Daar kwam het idee vandaan. Voor mijn eindexamen voor de kunstacademie in Maastricht maakte in een installatie van röntgenfoto’s van mijn lichaam'. Tjon a Fong: 'Je zegt dat je wilt werken met oude spullen die dierbaar zijn. Hou je dan niet gewoon teveel vast aan het verleden?' Nikolov: 'Nee want ik geef die spullen een totaal nieuw leven. Maar wat ik wel behoudt is het vertrouwde fijne gevoel wat je bij die spullen hebt.' Milaan leverde Nikolov een fijne tijd op en veel ervaring. Hij is niet zo bezig met labels en verkopen; 'dat komt allemaal nog'. Nikolov: 'Ik wilde vooral weten hoe mensen zouden reageren op het concept van Studio Recreation en om dat te zien was een mooie ervaring.' Voor de toekomst ziet Nikolov geen grote massaproduct voor zich. Als hij zijn transformer verkoopt kan hij een jaar leven en dat is lang termijn genoeg voor Nikolov. 'Hoe ik de toekomst zie? Ik wil alles recreëren. Stoelen, auto's, een modecollectie, gebouwen...' Tjon a Fong: 'Het monument op de Dam?' Nikolov: 'Ja dat zou fantastisch zijn!'

Nicola in Milaan.jpg
Nicola in Milaan.jpg

Tot slot laat Dj Woes ons een filmpje zien wat zeer past bij de transformer die we net gezien hebben bij Nikolov. Het is een transformeerbaar huis in de serie Worlds Greatest Homes: