Report What's Up? #32

2 nov 2010

Show&Talk over de creatieve industrie met Remko de Jong (Favela Painting), Wybe Klaverdijk (XPEX) en Jessica Meijer, Jonathan van het Reve en Daniël van der Meer ('Wat we missen kunnen').

Hoogleraar Timo de Rijk van de VU is ziek en dus zijn er nog drie gasten over. Plaatsvervangend presentator Onno Warns trapt af met een gesprek met Wybe Klaverdijk van ontwerpbureau XPEX.

"Ik ben in deze branche begonnen als autonome meubelontwerper met voorspelbare helden als Mondriaan. Vervolgens ben ik terecht gekomen bij verschillende design- en reclamebureau's, onder andere als creatief directeur. Nu run ik samen met 3 andere rotten uit het vak ontwerpbureau XPEX (van experts, red)."

XPEX1
XPEX1

Vorig jaar won bureau XPEX de opdracht tot verbouwing van architectuurinstituut NAi in Rotterdam. "Grootste verschil tussen XPEX en mijn vorige werkgevers is dat we hier denken vanuit de bezoeker en/of consument. We zijn niet alleen bezig met het ontwerp, maar met de hele experience. Dat is ook de reden dat we de pitch rondom de verbouwing van het NAi Rotterdam gewonnen hebben. De tentoonstellingen, educatieruimtes en alles daaromheen: we maken het ontwerp door uit te gaan van de mentale staat waarin mensen zijn als ze zo'n pand binnenkomen. Ook kijken we naar bezoekstromen: waar komen mensen vandaan, wat voor groepen lopen langs elkaar en waar zitten de piekuren? Daar sluit ons ontwerp op aan. Powerbouwen noemen we dat. Het zorgt ervoor dat een zaal niet alleen faciliteert, maar ook iets toevoegt. Bij ons ontwerp hebben bezoekers interactie met de ruimte waarin ze zich begeven." Het nieuwe NAi moet in juli 2011 klaar zijn.

XPEX2
XPEX2

Babel & Voss is een nieuwe uitgeverij, waarvan net het eerste boek 'Wat we missen kunnen' is gepubliceerd. Te gast zijn uitgever Daniël ver der Meer en schrijvers Jonathan van het Reve en Jessica Meijer.

"Wat we missen kunnen is een verhalenbundel, eigenlijk een pamflet of manifest over de overdaad van de maatschappij. Verschillende bekende schrijvers, denkers en kunstenaars pleiten in een aantal pagina's om een product, gedachtegoed of verschijnsel dat volgens hen overbodig is zo snel mogelijk van de hand te doen of af te schaffen."

Jessica pleitte voor afschaffing van het genre reality tv. Uitgangspunt in het programma Dr. 90210, een verhaal over plastische chirurgie in Beverly Hills. "Als kijker ga je geloven in de wereld van reality, terwijl dit een vertekend beeld is. Je past je eigen regels aan aan die van de televisie. Je hoeft niet na te denken over eigen werkelijkheid en dat vind ik een zwakte."

Dr. 90210
Dr. 90210

"Het is moeilijk om je als nieuwe uitgever in deze toch behoorlijk verzadigde markt te storten. Daarom hebben we gezocht naar de combinatie van jong talent en 'oude rotten', ook in het boek. Als uitgever moesten we natuurlijk ook commentaar geven op het ingeleverde werk, dat is onze taak als eindredacteur. Maar het commentaar van ons jonge jongens kwam de oudere schrijvers weleens rauw op hun dak vallen. Toch heeft het de stukken uiteindelijk beter gemaakt."

Om Wat we missen kunnen onder de aandacht te brengen van recensenten en media ging Babel&Voss, zoals het een jonge uitgeverij betaamt, net iets anders te werk dan andere uitgevers. "Normaal gaat er veel geld verloren aan het opsturen van nieuwe boeken naar kranten en recensenten. Dus stuurden wij boekenbonnen van 15 euro op -zoveel kost het boek - met de boodschap dat ze ons boek zelf in de winkel konden kopen. Op die manier heeft elke krant, tijdschrift en recensent die het boek heeft gekocht het ook daadwerkelijk gelezen en er over geschreven. Een gouden greep, want het drukte de kosten, bracht de boekverkopen omhoog en gaf ons extra media-aandacht."

Wat we missen kunnen
Wat we missen kunnen

Laatste gast is Remko de Jong, voorzitter van het project Favela Painting, een kunstproject in Rio de Janeiro.
"Vijf jaar geleden zijn we met dit project begonnen, toen we naar Rio afreisden voor een documentaire over hiphop. We raakten geïnspireerd door de creativiteit van de stad en haar bewoners en wilden iets doen met hun kunst om de omgeving en kwaliteit van leven een beetje beter te maken. In Rio zijn meer dan 400 favela's, krottenwijken eigenlijk, waar de overheid niets te zeggen heeft en ook weinig onderneemt. De mensen zijn er arm, de straten zijn gevaarlijk en de slechte omstandigheden in de favela's werken door in de rest van de stad."

Favela Painting_3
Favela Painting_3

Het project Favela Painting, waarin de organisatie samen met jonge bewoners schilderingen maken zo groot als wijken, heeft veel meer invloed gehad op de favela en haar bewoners dan de initiatiefnemers ooit hadden gedacht: "Er ontstaat een centrum en een economisch effect, huizen worden duurder. De jongeren zijn opeens kunstenaars en krijgen werk, ze worden door dit project ook buiten de favela gewaardeerd. Dit proberen we nog meer aan te wakkeren door aan het project een diploma te verbinden. Als stichting zorgen we voor de sponsoring en de secundaire voorwaarden, oftewel de zorg voor de buurt na het schilderen. Zo laten we echt iets achter voor de buurt."

FavelaPaining_2
FavelaPaining_2

Kunstenaars Dre Urhahn en Jeroen Koolhaas brengen het grootste gedeelte van hun tijd door in Rio om de voortgang van het project te waarborgen. "Deze jongens leven daar van niets. Wel worden ze steeds meer gewaardeerd als kunstenaars, nu hebben ze zelfs een grote tentoonstelling in New York. In de slums hebben ze het echter niet altijd makkelijk, de aanwezigheid twee witte jongens in een zwarte wijk wordt lang niet altijd geaccepteerd."