De hoofdredacteur: over ondernemend leiderschap in de journalistiek

Boekpresentatie en forumdiscussie

18 nov 2011

Op 18 november verschijnt een bundel beschouwingen en portretten over de hoofdredacteur in het moderne medialandschap. In samenwerking met het Stimuleringsfonds voor de Pers en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren deed de masteropleiding Journalistiek van de Rijksuniversiteit Groningen de afgelopen drie jaar onderzoek naar de taakopvatting van Nederlandse hoofdredacteuren.

Van de meer dan vijftig gesprekken zijn er twintig in portretvorm opgenomen in het boek, waaronder portretten van Philippe Remarque (de Volkskrant), Barbara van Beukering (Het Parool), Carel Kuyl (Nieuwsuur) en Harm Taselaar (RTL Nieuws). Birgit Donker vertelt over de affaire bij NRC Handelsblad die het einde van haar hoofdredacteurschap inluidde en Hans Laroes kijkt terug op zijn hoofdredactionele jaren bij de NOS.

With:

Programma

14.30-15.00: Inloop. Koffie/thee
15.00 Welkom en toelichting, Huub Wijfjes
15.15-15.30 Inleiding: Jeroen Smit, onderzoeksjournalist en hoogleraar Journalistiek
RUG.
15.30-16.45 Forum over de taak van de hoofdredacteur in de huidige journalistiek.

Deelnemers:
- Jeroen Smit, hoogleraar Journalistiek RUG
- Marcel Gelauff, hoofdredacteur van NOS Nieuws en vice?voorzitter van het Nederlands
Genootschap van Hoofdredacteuren
- Mischa van den Berg, hoofdredacteur RTV Noord

16.45 - 17.00 Overhandiging eerste exemplaar aan forumdeelnemers, auteurs en het
Stimuleringsfonds voor de Pers
17.00 - 18.00 Borrel

Opgeven voor de middag kan via Hoofdredacteur.RuG@gmail.com

De Hoofdredacteur is de eerste studie die in kaart brengt welke gevolgen de enorme veranderingen in het medialandschap hebben voor de positie van de Nederlandse hoofdredacteur. Was hij eens de onbetwiste leider van de journalistiek, tegenwoordig dient hij of zij op vier speelvelden tegelijk te spelen: de redactie, de directie, de technologie en de verwachtingen van het publiek. Deze toegenomen complexiteit levert interessante vragen over de rol van de hoofdredacteur in het mediabedrijf. Want hoe moet de moderne hoofdredacteur omgaan met directies die meer oog hebben voor de invoering van nieuwe verdienmodellen dan voor het waarborgen van journalistieke tradities? En hoe krijgt hij of zij de redactie zover dat de bedreigingen die op de journalistiek afkomen als uitdagingen worden gezien? En welke eigenschappen heeft een hoofdredacteur überhaupt nodig om sturing te geven aan een beroepsgroep die management wantrouwt, maar journalistiek leiderschap omarmt?

Uit deze bundeling van portretten en beschouwingen komen verschillende opvattingen naar voren over wat, volgens hoofdredacteuren zelf, de juiste strategie is om deze verschillende
uitdagingen het hoofd te bieden. Wat vooral opvalt is dat hoofdredacteuren veel geloof hechten aan ondernemerschap. De journalistiek dient opnieuw uitgevonden te worden in een nieuwe
mediawereld en dat vergt creativiteit en innovatie, niet alleen van journalisten, maar vooral ook van de hoofdredacteur. Maar ondernemerschap vergt ook inspraak op directieniveau. En dus
denken hoofdredacteuren positiever dan ooit over de (vroeger omstreden) combinatie van hoofdredactionele en directionele verantwoordelijkheden. Overigens blijft het de vraag in welk
tempo de veranderingen zich zullen voltrekken. Want zo blijkt bijvoorbeeld ook uit de bundel dat het met de emancipatie nog niet erg wil vlotten in dit metier, dat pas in 2006 de eerste vrouw verwelkomde.