Tijdens haar project wil Laura, die zelf recentelijk gediagnosticeerd is met autisme, het aanvraagproces voor subsidies en de relatie tussen kunstenaars en fondsen onderzoeken vanuit het perspectief van autistische kunstenaars. Op dit moment baseren het proces en de relatie met de fondsen op strikte deadlines en constante verwachtingen om nieuw werk van een bepaalde kwaliteit te leveren. Autistische kunstenaars lopen het risico achterop te raken en hun financiering te verliezen, omdat ze vaak meer tijd nodig hebben om een kunstwerk te voltooien. Laura wil zich in haar onderzoek richten op mogelijke verbeteringen van de Code Diverseit and Inclusie en de Fair Practice Code, omdat dit de richtlijnen zijn die kunstfondsen momenteel volgen. Tot nu toe zijn deze codes alleen gericht op de belangrijke onderwerpen van ethnische diversiteit, gender en seksualiteit. Neurodiversiteit is er nog niet in verschenen. Op de vraag wat de ideale uitkomst van haar onderzoek zou zijn, antwoordde Laura dat ze het begrip van wat 'neurodiversiteit' inhoudt wil vergroten, autistische kunstenaars een stem wil geven en het aanvraagproces voor subsidies voor hen toegankelijker wil maken. De resultaten kunnen komen in de vorm van een gids voor fondsen en kunstgerelateerde organisaties.
In de discussie die volgde probeerden we onderscheid te maken tussen problemen waarmee alle kunstenaars worden geconfronteerd in verband met fondsen en subsidies en problemen die zich specifiek voor autistische kunstenaars voordoen. We waren het erover eens dat geld, en vooral geld in de vorm van beurzen en subsidies, een grote invloed kan hebben op het gevoel van eigenwaarde van elke kunstenaar. Een ander probleem waarmee alle kunstenaars worden geconfronteerd, is dat ze zelden de luxe hebben om zich alleen te concentreren op het maken van hun kunst. Vaak worden ze gedwongen om andere banen aan te nemen, en tegelijkertijd wordt van hun verwacht om uitgebreid te netwerken om hun kunst te promoten. We schatten dat 60 tot 80% van alle kunstenaars ook als ondernemers werken. Laura wees erop dat met name autistische kunstenaars vaak niet de sociale vaardigheden hebben die nodig zijn voor succesvol netwerken. Verder hebben autistische kunstenaars vaak periodes van hyperfocus op hun werk nodig om kunstwerken te voltooien, wat heel moeilijk gemaakt wordt door de noodzaak om constant te multitasken. Toch bleek uit de discussie dat het moeilijk blijft om een scheidslijn te trekken tussen de problemen waarmee alle kunstenaars moeten leven en de extra moeilijkheden waarmee neurodiverse kunstenaars mee worden geconfronteerd.
We waren het er echter over eens dat de barrière voor succes voor autistische kunstenaars niets te maken heeft met hun talent en vaardigheid, en dus de kwaliteit van hun werk. In plaats daarvan zijn het probleem de kunstmatige barrières die gepaard gaan met de vele verantwoordelijkheden om niet alleen kunst te creëren, maar ook te vermarkten.
Als een mogelijke oplossing voor dit probleem bedachten wij een hypothetische organisatie die de sterke punten van autistische mensen uit veel verschillende beroepen combineert. Dit kan een ruimte zijn waar bijvoorbeeld mensen gespecialiseerd op IT, die in de zorg of bij een bank werken kunstenaars kunnen helpen bij het aanvragen van subsidies en om hun kunst bij de mensen te brengen. De aantrekkingskracht van zo'n plek is duidelijk: in een wereld waarin neurotypische mensen centraal staan kunnen plekken waar neurodiverse mensen samenwerken en hun sterke punten met elkaar delen een signaal zijn dat de rest van de maatschappij juist iets zou kunnen missen. Een voorbeeld van dit soort plek waar we aan dachten was Andy Warhol's 'Factory', een plek waar neurodiverse kunstenaars samenkwamen in het New York in de jaren zestig.
Zo kwam de discussie op het idee om de mindset om te draaien, zodat niet autistische mensen op een of andere manier geholpen hoeven te worden om te kunnen participeren in een samenleving die is ingericht rond neurotypische mensen, maar in plaats daarvan autistische mensen kunnen helpen de samenleving voor iedereen te verbeteren door andere perspectieven aan te bieden. In de wereld van vandaag wordt bijna iedereen overprikkeld door constante informatie, geluiden en indrukken. Neurodiverse mensen zijn vaak gevoeliger voor dit soort prikkels, en naar hen te luisteren kan leiden tot het creëren van meer vredige ruimtes voor iedereen. Hetzelfde geldt voor de relatie tussen kunstenaars en fondsen. Een persoonlijke, holistische relatie waarbij rekening wordt gehouden met de individuele behoeften van de kunstenaar zou niet alleen neurodiverse kunstenaars ten goede komen, maar in principe iedereen: alle kunstenaars, evenals het publiek, dat daardoor beter en dieper werk te zien zou krijgen.
Tegen het einde van de avond spraken we over de rol die Mediamatic als kunstinstelling zou kunnen spelen in de transformatie naar een vriendelijker systeem voor autistische kunstenaars en makers. Directeur Willem Velthoven wil Mediamatic graag uitbouwen tot een plek die neurodiverse makers ondersteunt en aandacht vestigt op hun werk.
We bespraken de problemen waarmee Mediamatic wordt geconfronteerd bij het duurzaam ondersteunen van autistische kunstenaars. Er werd opgemerkt dat in onze huidige samenleving veel hogere budgetten worden gereserveerd voor de gezondheidszorg dan voor de kunst, terwijl de twee hand in hand gaan als het gaat om de ondersteuning van neurodiverse kunstenaars. Daarom zullen samenwerkingen tussen de gezondheidszorg en de culturele sector belangrijk zijn om ons huidige systeem te transformeren zodat het beter aansluit bij de behoeften van neurodiverse kunstenaars. Een voorbeeld van zo'n samenwerking zou de opleiding van coaches kunnen zijn die gespecialiseerd zijn in het helpen van neurodiverse kunstenaars.
Tot slot spraken we over de voor- en nadelen van een officiële autisme diagnose als kunstenaar. Op dit moment zitten kunstenaars nog steeds gevangen in een soort Catch-22-situatie wanneer ze debatteren over de vraag of ze een officiële diagnose willen krijgen of juist liever niet. Enerzijds zal een officiële diagnose hen helpen toegang te krijgen tot de zorg die ze nodig hebben, en het gemakkelijker maken om grenzen te stellen met betrekking tot hun arbeidsvermogen. Aan de andere kant brengt een officiële diagnose hen het risico om gestigmatiseerd te worden en hun kunst in een hoek gestopt te zien.
Na drie uur geanimeerde discussie hebben wij geconcludeerd dat alle aanwezigen heel blij waren met de mogelijkheid om over deze onderwerpen te praten, en uitkijken naar de volgende Autist/Artist-avonden. Mocht je ook benieuwd zijn hoe de discussie verder gaat, hou dan deze blog in de gaten. Hier vindt je straks alle artikelen en updates over wat Mediamatic van plan is met dit spannend project.