Informatiebehoefte
AVé is ontstaan op initiatief van studenten aan de vrije afdeling van de kunstacademie, die voor de realisatie van hun plannen een gewillig oor vonden bij MALIANGKAY. Zij wilden binnen de academie vertonen wat er met audiovisuele middelen gerealiseerd wordt. Andere kunstacademies in Nederland werden voor deelname aan deze presentatie uitgenodigd. Het succes kwam mede tot stand door de samenwerking met het FILMHUIS ARNHEM en de inzet van (ex)studenten. Dit leidde in het daarop volgende jaar tot uitbreiding van deelname van de ons omringende landen. In 1987 zal bijna heel Europa aanwezig zijn.
De opvatting van de vrije afdeling over interdisciplinaire kunst waarin diverse technieken aan bod komen, overkoepelt het AVé. Door de academie-achtergrond spitst de aandacht zich toe op kunstenaars die nog in wording zijn. AVé laat zien wat er gaande is bij jongere kunstenaars die nog onbekend zijn en geen deel uit maken van het circuit van musea en galerie's. Men neemt het risico dat werk getoond wordt van kunstenaars waarover we misschien nooit.meer iets zullen horen, maar grijpt tegelijk de kans de prelude te spelen van wat later gekroonde composities zullen worden. AVé neemt deze gok bewust. Als een presentatie tegenvalt, wat bij de vorige festivals wel gebeurde, dan is dat jammer. Kunstenaars in wording zorgen voor verassingen én teleurstellingen.
AVé wil op de eerste plaats onbekende kunst presenteren en probeert niet potentiële beroemdheden op te sporen. Dat is volgens MALIANGKAY meer een taak voor de galeries. Op de tweede plaats wil AVé het contact tussen de deelnemende kunstenaars stimuleren zodat zij van gedachten kunnen wisselen. Een bijkomende doelstelling is de uitstraling van evenementen van beeldende kunst naar de gemeente Arnhem.
Vissen met grofmazige netten
De samenstelling van het programma is in handen van dertig (ex)studenten die in koppels de diverse landen voor hun rekening nemen. Zij volgen hun intuïtie en selecteren werk dat liever onbegrijpelijk maar interessant, dan aanvaardbaar is. (MALIANGKAY). Een vast criterium is dat het werk niet eerder in Nederland vertoond is door - met name - het World Wide Video Festival of TIME BASED ARTS.
Het is in veel gevallen niet zo eenvoudig om 'onbekend' werk op te sporen. In een land als Spanje bijvoorbeeld ontbreken distributeurs die zich op nationale kunstenaars richten en heeft de audiovisuele kunst zelden een vaste plek op de academie. Via bestuurlijke organen op het gebied van cultuur en jeugdzaken kwamen de Spanje verkenners (WINY FOKKINGA en DICK BRUINEN) terecht bij kunstenaars-initiatieven ESPACIO P en ENTROPIA, directeuren van videofestivals in Madrid en Barcelona en een docent aan de universiteit van Bilbao. Bij het uitzoeken van voor AVé geschikt materiaal stuitten zij op het probleem dat interessante kunstenaars, voor hen bijvoorbeeld RAúL RODRIGUES, niet in aanmerking kan komen voor deelname. Zoals veel audiovisuele kunstenaars heeft hij de neiging eerder zijn eigen exposities in het buitenland (bijvoorbeeld World Wide 87) te stimuleren, dan om ter plaatse vertoningen te kanaliseren. Een deel van de Spaanse selectie zal misschien een wat officiëel karakter dragen vanwege de hulp van de Spaanse ambassade die het op prijs stelt bepaalde hier onbekende kunstenaars te presenteren.
Het duo voor Berlijn (ERIK ODIJK en ANJA RACHMAD) daarentegen ontweek het kunst-circuit en stevende af op onduidelijke sub-culturen. Terwijl de officiële koers van twee andere Duitslandvaarders werd berekend aan de hand van festivals zoals dat van experimentele film in Osnabrück, lieten de Berlijn-gangers de hun bekende kunstinstellingen links liggen. Van de kunstacademie kregen zij weinig respons, op de filmacademie troffen zij enkele originele produkties. Volgens de speurders is het vooral een kwestie van via-via contacten om interessante kunstenaars te ontmoeten, ook via kennissen die niet audiovisueel bezig zijn maar gewoon de juiste interessen hebben. Zo gauw een werk te vernuftig of te esthetisch was, viel het al snel af. Het gaat er volgens hen om of iemand in staat is een emotie met het werk over te dragen. In het algemeen hebben zij werken uitgezocht met weliswaar verhalende of speelfilm-achtige elementen maar waarin kunstmatige, theater-achtige constructies ontbreken, in ruil voor een fascinerend verloop van soms onduidelijke gebeurtenissen. Uit Berlijn is tevens muziek te verwachten die het AVé zal opluisteren.
Kortom, het uiteindelijke programma wordt samengesteld uit de zeer gevariëerde vangst van de dertig reizigers. Op de vorige AVé's werden ook meer bekende kunstenaars uitgenodigd. Het betrof hier mensen die, veelal als docent, een stimulerende kracht uitoefenen op het audiovisuele gebeuren in de regio. Dat is dit jaar minder het geval. Tenslotte wordt ook eigen initiatief gehonoreerd. De geoliede organisatie van de afgelopen AVé's heeft dermate veel belangstelling gewekt dat met name vanuit Engeland en Duitsland - kunstenaars en academies zelf om deelname verzoeken.
Nieuwe technieken?
Persoonlijk gelooft MALIANGKAY niet dat de videotechniek aan belangstelling heeft ingeboet, maar dat het nieuwe talent zich steeds meer zal uiten met ultramoderne technieken: interactiviteit en highdefinition. De perfectionering van de videotechniek boeit hem in hoge mate; computers krijgen dit jaar ruimschoots de aandacht, vooral in de presentatie door de kunstacademie van Rotterdam.
Op mijn vraag of het niet zo is dat aankomende kunstenaars die zich scholen in video, juist de behoefte hebben het elektronische te combineren met traditionele materialen, knikt MALIANGKAY twijfelend. Volgens hem krijgen studenten niet genoeg van video. Het werken met film zou kunnen getuigen van een behoefte aan meer materie of ambachtelijkheid. De relatief ouderwetse techniek krijgt in ieder geval op het komende AVé ook volop de aandacht. Een wat meer conventionele expressie met audiovisuele media, in de zin van objecten en installaties, zal te zien zijn op de Mediaroute.
Installaties
De Mediaroute is nieuw in het AVé. Rond het AVé-bolwerk op de
Korenmarkt (FILMHUIS en DE GELE RIJDER) worden installaties en voorstellingen gepresenteerd door de instellingen: GEMEENTE MUSEUM ARNHEM, OCEAAN, COLOFON, PODIUM, HOOGHUIS en de HOOGESCHOOL DER KUNSTEN ARNHEM. Men beseft dat de exposant in het museum de context van AVé, zijn de de onbevooroordeelde presentatie van nieuw werk, dreigt te verliezen. Eigenlijk ligt de 'alternatieve' ruimte OCEAAN meer in het verlengde van het festival. MALIANGKAY beschouwt het werken met nieuwe lokaties echter als een onderdeel van het experiment dat AVé belichaamt.
Eén ding staat vast. AVé wekt nieuwsgierigheid en zal zowel verrassingen als teleurstellingen brengen, een gok die iedere bezoeker graag neemt. Het grootste risico ligt misschien wel bij de medewerkers aan het festival die hun eigen studie gedeeltelijk stil moeten leggen. In het huidige kunstklimaat is echter een zakelijke scholing van kunstenaars op zijn plaats. Zo beschouwd zou je kunnen stellen dat MALIANGKAY jaarlijks dertig studenten professioneel opleidt.
Mocht u iets willen citeren: De Smet, Lidewijde. "AVé 87." Mediamatic Magazine vol. 2 # 2 (1987).