Mirthe Berentsen

Poppetje gezien, kastje weer dicht

over Lost & Found Berlin

Achteloos terugrijdend naar Keulen besefte de FedEx chauffeur misschien niet dat hij de avond heeft gered. Het pakketje lag op het douane kantoor in Keulen –am Wochenende geschlossen- en kon niet op tijd zijn. De eerste Berlijnse Lost & Found zou al voorbij zijn, als het pakketje aan zou komen. Wat zou betekenen dat het pakketje een weekend lang op het FedEx kantoor was blijven liggen. In een verlaten opslag. Alleen. Als een van de vele onbelangrijke anonieme pakketjes in een van de evenzovele naamloze distributiekantoren.

Enlarge

L&F Berlin Screen -

Doordat een FedEx chauffeur de ernst van de situatie begreep, hoorde wat er in het pakketje zat en heen en weer reed naar Berlijn gaf hij het anonieme pakketje een naam. En zo was de eerste Berlijnse Lost & Found verzekerd van de vertoning van de –zelden vertoonde- 16 mm film ‘Premium’ van Ed Ruscha, waarin Ruscha een grote salade bereid in zijn hotelbed.

Dat is Lost & Found in een notendop. Verborgen gewaande films, verhalen, experimenten, foto’s, gedachten en geluiden zijn voor een avond bij elkaar gebracht door curatoren Julia van Mourik en Constant Dullaart. Op het Berlijnse binnenhof van ‘projectspace’ Program, omringd door bouwstellages en warme zomeravondlucht staan tientallen bankjes, die zich langzaam vullen met publiek. Het grote witte, op de muur geschilderde filmscherm zal een avond lang als podium dienen.

Zoals het pakketje ongebruikt was blijven liggen, zo liggen er overal ter wereld schatten. Zoals de Dead Drops, de in openbare gebouwen gemetselde USBsticks van Aram Bartholl. Overal ter wereld worden hele gebouwen simpelweg gereduceerd tot een USB stick vol data. Je weet niet wat je aan zal treffen op de stick; een verzameling foto’s van paddenstoelen, het werk van een jonge kunstenaar, een routebeschrijving naar huis, simpelweg door je eigen laptop aan te sluiten op de stick.

Meestal niet bedoelt als kunst, maar als experiment, als verhaal, als anekdote en herinnering. Dat kan intieme, mooie, verwarrende, maar bovenal persoonlijke verhalen opleveren. Aaron Moulton werkte bij tijdschrift Flash Art waar hij uit barmhartigheid de overvolle, ongebruikte archieven leegstal. Nou ja, een aantal beelden meenam in een dronken bui. Foto’s van o.a. Beuys, Frank Stella, Man Ray, Marina Abramovic en Ulay. ‘I didn’t steel it, I just rescued it from being forgotten.’

Het publiek luistert in de pauze naar de new wave muziek van Robert Sakrowski. Hij kwam in de jaren ’80 in grote problemen met de Stasi omdat zijn muziek verboden was in Oost-Berlijn. Vanuit een café in Wenen verteld hij het verhaal van zijn jeugd en over de gevaren van het maken van muziek. JODI bracht blote masturberende meisjes die stampen met hun billen en zo laptops kapot maken. In een verlaten koepel van de oude afluistertorens van de Amerikanen, de Berlijnse Teufelsberg maakte Thomas Ankersmit een saxofoonopname. De akoestiek in de ronde koepel is fenomenaal zo vertelde hij, elk geluid echoot nog 20 seconden door. De geluidsopnamen schalden over het binnenhof. De muziek explodeerde bijna, en op dat moment keek ik naar boven. Iemand wees, er viel een ster.

De avond valt of staat bij de onderlinge interactie. Het publiek is net zo goed onderdeel van de avond als het werk. Het is geen galerie waar je als bezoeker kijkt, knikt en vertrekt. Het publiek is mondig, spreekt de curatoren aan, valt de kunstenaars in de rede. Vindt dingen goed, en slecht en lelijk en mooi, huilt drinkt lacht en vertrekt. Meike Martijn wringt zich door het publiek heen naar voren om te praten over haar performance, waarin ze elk haartje van haar lichaam kleurde met zwarte mascara en er uitzag als een donkerharige man. Waarom? ‘Well, it’s just what I did..’, en ze gaat weer zitten. De avond lijkt niet te behoren aan iemand in het bijzonder. Het is eenmalig en uniek. Als je er was dan heb je het poppetje kunnen zien. Nu is het kastje weer dicht en is het wachten op de volgende ster die valt.