Eutopia

Filip Berte

9 nov 2010
28 nov 2010
  • CBKU
  • Plompetorengracht 4, 3512 CC Utrecht

Eutopia is een omvangrijk beeldend project van de Belgische kunstenaar en architect Filip Berte met Europa als werkterrein. Het is een intuïtief onderzoek naar het geografische, politieke, historische en culturele Europa dat wordt vertaald in de bouw van een huis met verschillende kamers. Eutopia bestrijkt verschillende jaren en resulteert stelselmatig in autonome onderdelen of kamers van het Huis die door Europa reizen. In november toont Filip Berte bij CBKU in Utrecht een deel van het huis - Collective Memory Mass Grave (work in progress) - dat de pijnpunten van de laatste eeuw Europese geschiedenis blootlegt. Tijdens de tentoonstelling werkt Filip Berte in zijn Mobile Office.

Vergroot

Schets Huis van Eutopia - Filip Berte, bron

With:

Collective Memory Mass Grave is de tweede kamer van het huis; een installatie waarin bezoekers een reis door het 'onderbewuste' van Europa maken. CBKU en Vrede van Utrecht organiseren daarnaast een nevenprogramma over de rol van kunst in het publieke debat en de Europese droom. Bij de viering van de Vrede van Utrecht in 2013 is het complete Huis van Eutopia in Utrecht te zien. De symbolische eindbestemming is een stuk grond in de Europese wijk in Brussel.

Programma 3 donderdagavonden

Openingsavond

11 november · 20.00 uur

Introductie van het project Eutopia door Dirk Pauwels, artistiek directeur CAMPO Gent. CAMPO is co-producent van Eutopia en is een kunstencentrum dat zich richt op nationale en internationale producties, gecreëerd vanuit een bepaalde artistieke mentaliteit en noodzaak.

Independent curator Brigitte van der Sande en change agent Kirsten van den Hul gaan vervolgens in gesprek met drie kunstenaars en het publiek over de rol van kunstenaars in het publieke debat:

Kunst als giftand
Welke gezichtspunten bieden kunstenaars op maatschappelijke thema's, anders dan politici, journalisten of bloggers? Is de belangeloze blik van de kunstenaar zijn kracht of juist zijn zwakte? Welke strategieën zetten hedendaagse kunstenaars in om een plek op te eisen in maatschappelijke discussies?

De kunstenaars
Filmmaker en videokunstenaar Abdellatif Benfaidoul, was met Abdelaziz Taleb initiatiefnemer van het nomadische videocollectief de Videokaravaan. Samen maakten ze in 2009 de film The Fundamentalist, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een jonge Libanees die zich tijdens het wereldkampioenschap voetbal in Duitsland in 2006 wil opblazen, maar op het laatste moment ervan terugschrikt.
Architect Malkit Shoshan, richtte in 2002 de Foundation for Achieving Seamless Territory (FAST) op, waarin architectuur en stedenbouw als activistisch instrument ingezet wordt tegen segregatie en mensenrechtenschendingen in oorlogs- en conflictgebieden. Onlangs verscheen haar Atlas of the Conflict Israel-Palestine, het resultaat van een tienjarig onderzoek naar de oorsprong van het conflict.

Beeldend kunstenaar Ronald Ophuis, zet schilderkunst in als een middel om beelden uit de media te vertragen en uit te rekken. Met kwast, paletmes en verf bouwt hij laag voor laag scènes op die net voor of na een gewelddadige gebeurtenis hebben plaatsgevonden. Of Ophuis nu series over Srebrenica of Afghanistan schildert, daders of slachtoffers afbeeldt, de toeschouwer krijgt geen makkelijk moreel oordeel aangereikt.

Entree: 5,- (studenten 3,-)

De Avond van Filip Berte

18 november · 20.00 uur

Filip Berte studeerde architectuur en schilderkunst. Berte heeft een aantal jaren als (freelance) architect gewerkt. Daarnaast reisde hij door Balkanlanden waar hij onderzoek deed en zijn beeldend werk ontwikkelde. Als architect is hij geïnteresseerd in de manier waarop mensen omgaan met ruimte en hoe ze hun leven organiseren in de complexe context van de huidige (naoorlogse, post-communistische) samenlevingen. Als kunstenaar voelt Berte zich vrijer om vraagtekens te plaatsen én ze om te zetten in uitroeptekens. Hij gaat deze avond in gesprek met Alex de Vries. De Vries is publicist, curator en programmacoördinator aan het Sandberg Instituut en verzorgt voor CBKU de kunstenaarsgesprekken tijdens het vaste programmaonderdeel De avond van...
Entree: 5,- (studenten 3,-)

EUtopia

Een gesprek over het utopisch gehalte van de Europese droom
25 november · 20.00 uur

De wording van de Europese Unie was een hoopvol proces: particuliere belangen moesten wijken voor het ideaal van een soft power. De utopie werd werkelijkheid. Sinds enkele jaren is de EU haar aantrekkelijkheid verloren en wordt er naar een nieuw verhaal gezocht om de EU te legitimeren. Welke elementen, zowel positieve als negatieve, zou dat verhaal moeten bevatten en wie zouden die moeten aandragen? Welke rol hebben ?public intellectuals? daarin? Kunnen we een utopie opnieuw optuigen? En kunnen alledaagse verhalen daar aan bijdragen? Friso Wiersum treedt deze avond op als moderator. Wiersum is projectleider Kunst in Oorlog bij de Vrede van Utrecht; een project waarin de stellingname van kunstenaars, denkers en social activists in conflictgebieden wordt onderzocht en gepresenteerd.

Gasten
Hermann von der Dunk is emeritus-hoogleraar contemporaine geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Hij publiceerde veelvuldig over de rol van geschiedenis in politiek en samenleving en over Europese identiteit. In zijn boek De verdwijnende hemel. Over de cultuur van Europa in de twintigste eeuw verweefde hij zijn persoonlijke biografie en zijn intellectuele stellingnames met de recente geschiedenis van ons continent.
Marjo van Schaik is strategisch adviseur bij de Europese Culturele Stichting (ECF). Met het project Narratives for Europe wordt gezocht naar verhalen die Europa ademen, maar dat doen buiten het officiële jargon. De ECF biedt deze verhalen een platform.
Carlos Reijnen is universitair docent Oost-Europese Studies aan de UvA. Na studies in Maastricht en Praag promoveerde hij op Op de drempel van Europa. De Tsjechen en Europa in de twintigste eeuw. Dat geeft meteen zijn blik aan: Reijnen beziet de EU vanuit een Europees perspectief, inclusief dat van de niet-lidstaten.
Entree: 5,- (studenten ? 3,-)