De Staat van de Stad collegereeks #2: Informele zorg

12 nov 2013

Met twee uitgebreide college’s van wetenschappers over de staat van de stad in hun domein. Hoe rekbaar is de aanspraak op informele zorg?

Dit najaar organiseren Bureau Onderzoek en Statistiek en Pakhuis de Zwijger een verdiepende collegereeks naar aanleiding van de eerste editie van De Staat van de Stad, waarbij steeds één domein centraal gesteld wordt. Wij vragen twee wetenschappers in een college het eigen domein onder de loep te nemen. Na afloop gaan zij in gesprek, onder leiding van moderator Bart Krull van het Instituut Maatschappelijke Innovatie.

Tijdens de tweede verdiepende editie op 12 november aandacht voor de kansen en beperkingen van de toenemende aanspraak die gemaakt wordt op informele zorg. Hetty van Kempen (Bureau Onderzoek en Statistiek) geeft deze avond een inleiding op de algemene trends in de zorg in Amsterdam, gevolgd door colleges van wetenschappers Imrat Verhoeven (UvA) en Marjolein Broese van Groenou (VU).

Koning Willem Alexander wees in zijn eerste Troonrede op de omslag van de klassieke verzorgingsstaat naar de 'participatiesamenleving'. Imrat Verhoeven, universitair docent Bestuur en Beleid aan de Universiteit van Amsterdam, benadrukt dat dit het sluitstuk is op een verandering die al sinds de oliecrisis in de jaren 70 in werking is gezet. Geleidelijk is de spreekwoordelijke 'kaasschaaf' over sociale voorzieningen gehaald, omdat de huidige zorgsector niet langer te financieren is. Onherroepelijk komt hiermee meer verantwoordelijkheid te liggen bij de burgers, die middels vrijwilligerswerk en mantelzorg een toenemend aandeel van de informele zorg voor medeburgers en naasten voor hun rekening nemen. Volgens gegevens van Bureau Onderzoek en Statistiek is het aandeel Amsterdammers dat informele zorg verleent de afgelopen tien jaar gestegen van 33 naar 42 procent (De Staat van de Stad, 2013).

Dit roept echter een aantal vragen op met betrekking tot de rekbaarheid van de aanspraak die gemaakt wordt op informele zorg. Marjolein Broese van Groenou, hoogleraar Informele Zorg aan de Vrije Universiteit, is momenteel in de afrondende fase van een driejarig onderzoek naar de zorgnetwerken rond ouderen in Amsterdam. Hieruit blijkt dat er nog veel te verbeteren is aan de samenwerking tussen professionele en informele zorgverleners. Aan de beschikbaarheid van mantelzorgers zitten bovendien grenzen, omdat zij vaak het werkende leven met de zorg voor naasten dienen te combineren. En bepaalde zorgtaken laten zich simpelweg niet uitvoeren door non-professionals, zoals bijvoorbeeld persoonlijke verzorging en verpleging.

Imrat Verhoeven schreef mede het boek De Affectieve Burger, waarin onder meer aandacht wordt besteed aan de vraag in hoeverre de overheid burgers kan inzetten als beleidsinstrument bij voorgenomen bezuinigen. Uit de praktijk blijkt namelijk dat burgers best bereid zijn informele zorg te verlenen, maar net wat minder wanneer de overheid het van hen vraagt.

Met de overheveling van verantwoordelijkheden van de landelijke AWBZ naar de gemeentelijke WMO in 2015 in het vizier, kijken wij deze avond naar de kansen en beperkingen van de informele zorg.

Toegang is gratis. Meld je voor dit programma aan door bovenaan deze pagina op de rode knop 'reserveer' te klikken.

De Staat van de Stad wordt georganiseerd in samenwerking met Bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam. Op 29 mei 2013 vond de eerste editie van De Staat van de Stad plaats in de Stadsschouwburg. Tijdens deze avond bogen zes hoogleraren zich over een reeks prangende stedelijke vraagstukken, waarmee zij inzicht boden in hoe Amsterdam er anno 2013 voorstaat. Hoe gaat het nu werkelijk met de woningmarkt, zorg, economie, veiligheid, burgerschap en integratie in de stad? De Staat van de Stad was een groot succes, maar één avond vol flitsende minicolleges is natuurlijk niet voldoende voor de complexiteit van de opgaven die voor ons liggen.

Wil je op de hoogte blijven van de collegereeks De Staat van de Stad? Meld je dan hier aan voor de nieuwsbrief. Bekijk de foto's van de eerste editie op 29 mei in de Stadsschouwburg.