Aardappelen
Bier
Boter
Brood
Chips
Chocolade
Diepvriespizza
Drop
Eieren
Fruit
Jam
Gelei
Honing
Kaas
Kip
Koffie
Linzen
Melk
Noten
Olie
Olijfolie
Pannenkoeken
Paprika's
Pasta
Pastinaak
Peulvruchten
Rijst
Roomijs
Sla
Suiker
Thee
Tomaat
Uien
Vis
Vlees
Wijn
Wortelen
Yoghurt
Zout
Aardappelen
Bewaar aardappels op een koele en donkere plek. Als ze wortel schieten, snij je die gewoon weg. Hetzelfde met donkere en groene plekjes. Ook is het niet erg als ze wat zachter zijn geworden. Groen verkleurde aardappels kun je beter niet eten, want die groene kleur is een teken van een toegenomen solaninegehalte, en dat is giftig.
Bier
Gewoon bier heeft een te laag alcohol percentage (4-5 procent) om onbeperkt houdbaar te zijn. Bieren met hogere percentages zijn wel veel langer houdbaar dan de THT datum en soms ook wel lekkerder (ook heerlijk in pannenkoekenbeslag!) Gewoon bier is enkele maanden na de THT datum nog wel goed drinkbaar. Het is ook makkelijk te testen, want als de CO2 eruit is (dus niet sist) bij openen is het bier niet meer goed.
Boter
Bewaar boter in de koelkast. Houd de boter weg van sterk ruikende voedingswaren. De houdbaarheid van boter is afhankelijk van de samenstelling, wijze van bewaren en wijze van fabriceren. Boter kan met verse of gepasteuriseerde room bereid zijn. Dit heeft invloed op de houdbaarheid. Wanneer de boter weinig water bevat, is ze enkele weken tot twee maanden houdbaar. Boter moet koel, donker en afgesloten bewaard worden. Boter wordt ranzig als ze wordt blootgesteld aan licht en lucht. Soms blijft de boter lang op tafel staan en kan zij een laagje krijgen. Deze laag kan men verwijderen. De boter is dan nog steeds te gebruiken.
Brood
Brood kan het beste op kamertemperatuur in een afgesloten broodtrommel en in een plastic zak bewaard worden. Hierdoor blijft het brood het langst zacht en mals. in de koelkast wordt brood snel oud. Brood is, mits goed verpakt, zo'n drie dagen houdbaar. Ingevroren, daarentegen, kun je brood zo'n drie tot zes maanden bewaren. Eenmaal ontdooid brood mag niet meer opnieuw ingevroren worden. Uitgedroogd brood (dus niet beschimmeld) is prima te eten, alleen de kwaliteit is zodanig slecht geworden, dat we het al snel als oneetbaar, dus bedorven beschouwen. Desalniettemin zijn er nog tal van mogelijkheden om uitgedroogd brood te benutten. Bijvoorbeeld voor paneermeel, toast, of broodpudding.
Chips
Droge goederen zoals chips kan je makkelijk nog maanden over datum consumeren. Chips die echt niet goed meer zijn, zijn meestal niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar zullen wel een stuk minder lekker smaken. Sommige gevormde stoffen zijn in dit geval wel potentieel schadelijk en ook treedt er vaak een combinatie met microbieel bederf op. Dus als er smaakafwijkingen zijn, niet meer eten.
Chocolade
Chocolade moet op kamertemperatuur en op een donkere, droge plek bewaard worden. Verder is chocolade ook zeer gevoelig voor omgevingsgeuren. Opslag bij producten zoals kaas, of knoflook is daarom zeer af te raden. Cacaopoeder, het basiselement van chocolade, is in principe eeuwig houdbaar. Dus hoe minder cacaopoeder en hoe meer andere stoffen hoe korter de chocolade houdbaar is. Chocolade kan overigens niet schimmelen. Vaak wordt een witte waas over de chocolade gezien als schimmel, maar dit wordt veroorzaakt door een temperatuurwisseling en is niet schadelijk voor de gezondheid. De chocolade wordt er ook niet minder lekker op. Als er toch schimmel is, kan dat alleen veroorzaakt zijn door vocht op en in de verpakking.
Diepvriespizza
Diepvriespizza kan, mits bevroren, maanden bewaard worden. Eenmaal uit de vriezer meteen de oven in, want zodra de pizza ontdooit, wordt de bodem slap en nooit meer lekker knapperig. Opnieuw invriezen is zeer af te raden, vooral als de pizza is afgebakken. Dit om groei van bacteriën te voorkomen.
Drop
Vanwege het hoge suikergehalte zullen dropjes niet microbieel bederven. Drop kan echter wel uitdrogen en smaak verliezen als het niet goed dicht verpakt is. Goed verpakte drop is meer dan een jaar houdbaar.
Eieren
Eieren kun je evenwel buiten als in de koelkast bewaren. In de koelkast bewaren verlengt de houdbaarheid die op de verpakking aangegeven staat met wel drie tot vier weken. Mits verhit door koken, bakken of verwerken in een warm gerecht, zijn eieren sowieso enkele weken langer houdbaar dan aangegeven op de verpakking. Totdat het ei ruikt of stinkt naar 'rot ei' bij openbreken, is het meestal nog in goede conditie voor gebruik. Wanneer je een ei rauw consumeert, kun je altijd de beruchte salmonella-besmetting oplopen. Wanneer in de koelkast bewaard zakt de dooier wel sneller door het wit naar beneden, terwijl dit juist een methode is om een oud ei te herkennen. De dooier van een vers ei bevindt zich precies iets onder het midden van het ei in het wit. Bij oude eieren wordt het luchtruim bovenin het ei groter en dan zakt de dooier door het wit heen, wat je pas ziet na het koken en pellen natuurlijk. Daarnaast pelt een echt heel vers ei moeilijk wanneer gekookt: het bekende kleven van de schil aan het wit, zelfs wanneer je de eieren hebt laten schrikken in koud water.
Fruit
Bij lage temperaturen wordt rijping en ook bederf van fruit afgeremd. De beste bewaarplek is dan ook de groente- en fruitla in de koelkast, met uitzondering van:
- Exotisch fruit zoals bananen, mango, of ananas. Deze kunnen het best bewaard worden op kamertemperatuur.
- Rijpe vruchten: Kersen, bessen en tomaten blijven in de koelkast een paar dagen goed. De meeste ander rijpe vruchten zijn drie tot vijf dagen te bewaren bij kamertemperatuur.
- Citrusvruchten smaken het lekkerst als je ze bij kamertemperatuur bewaard, maar blijven zo'n drie tot vier weken langer goed bij een lagere temperatuur.
Gelei
Sluit potten vers gemaakte gelei direct af met de deksels en zet ze op hun kop. Daardoor wordt de gelei langer houdbaar: De lucht die in de pot zit gaat zo door de gloeiend hete gelei heen naar boven en wordt dan door de hitte van de gelei 'gesteriliseerd'. Zet de potten na 5 minuten weer rechtop en laat de gelei afkoelen. Goed afgesloten gelei kan een jaar bewaard worden op een koele donkere plek, bijvoorbeeld in een kelder of de koelkast. Vacuümpotten zitten alleen goed dicht als er na afkoeling een deukje in de deksel zit of de deksel hol getrokken is (de rest van de potten gelei gewoon snel opeten). Een aangebroken pot gelei is nog een beperkte tijd houdbaar in de koelkast.
Honing
Doordat bijen de nectar indikken, bevat honing nog slechts twintig procent water. Hierdoor kan honing, mist goed bewaard, niet door gisten of door bacteriën worden aangetast en bederven. Zo is honing onbeperkt houdbaar. De nuttige bestanddelen in honing zijn echter slechts twee jaar gegarandeerd, gerekend vanaf de datum van oogsten. Honing moet je donker en koel bewaren bij een keldertemperatuur van twaalf graden. Dus niet in de koelkast, want dat is te koud. Bewaar het verder altijd luchtdicht, omdat honing door zijn sterke concentratie makkelijk vocht en vreemde geuren uit de buitenlucht opneemt met bederf en smaakverlies tot gevolg.
Jam
Zolang de pot goed is afgesloten, is bederf van jam nagenoeg uitgesloten. Wat helpt voor de conservering is het inkoken van de jam en het toevoegen van citroenzuur. Ook geldt voor jam, zoals voor vele dingen: hoe meer suiker, hoe langer houdbaar. Na opening blijft de jam nog ongeveer een maand goed.
Kaas
Hoe ouder kaas is, hoe langer je het kunt bewaren. Zit er een beetje schimmel op, dan kun je dat er gewoon afsnijden en je hebt weer een prima stuk kaas. Voor verse kazen gaat dat echter niet op. Die mogen slechts een paar dagen in de koelkast doorbrengen en bij bederf moeten ze onmiddellijk in de vuilnisbak verdwijnen. Ook de echte schimmelkazen zijn verassend genoeg verre van onbeperkt houdbaar. Als de schimmel verkleurt, is het zaak het hele stuk weg te gooien. Bewaar kaas afgedekt met een stuk papier en laat 'm goed luchten. Pas als je de kaas echt weken lang wilt bewaren, neem je je toevlucht tot de koelkast.
Kip
Bewaar verse en bereide kipproducten, zoals gare kipfilet, in de koelkast. Rauwe kip is twee dagen te bewaren; bereide kip(producten) zijn drie tot vier dagen te bewaren. Je kunt rauwe kip prima invriezen. De kip blijft dan zo’n negen maanden goed. Bereide kip is ingevroren circa drie maanden houdbaar. Ook vleeswaren van kip blijven zo’n drie maanden goed in de vriezer. Ontdooid rauw vlees kun je beter niet opnieuw invriezen. Bij het ontdooien komt namelijk vleesvocht vrij. Wanneer het dan nog een keer wordt ingevroren en ontdooid, komt dat de kwaliteit niet ten goede, de kip wordt minder mals. Vries de kip in op de dag van aanschaf. Mocht de kip een beetje raar ruiken, wees dan niet meteen gealarmeerd. Was 'm gewoon goed af. Als de geur dan weg is en je de kip vervolgens goed doorbakt moet het in orde zijn.
Knoflook
Knoflook is erg gevoelig voor bederf. Als je naar de winkel gaat heb je het liefst harde knoflooktenen waar bij voorkeur nog een groene steel aan zit en nog vochtig is, dit is de meest verse knoflook die je kan krijgen. Een schilferige schil wijst al op oudere knoflook, zachte knoflooktenen zijn zelfs al aan het bederven. Bewaar de knoflook op een droge donkere plek op kamertemperatuur. Hier kunnen ze maandenlang blijven liggen. Maak je geen zorgen over de uitlopers, ook deze smaken prima!
Koffie
Koffie is geen product dat bederft. Maar als de houdbaarheidstermijn al lange tijd is verstreken, of een pak koffie al enige tijd open is, dan zijn de meeste aroma’s uit de koffie verdwenen en kan men geen lekker kopje koffie meer zetten. De koffie smaakt dan muf. De geur en het aroma van koffie verminderen in de loop van de tijd. Hoe snel dit gebeurt, is afhankelijk van de wijze waarop de koffie verpakt en bewaard wordt. De aromagassen in de koffieboon zijn oplosbaar in water en verdwijnen bij blootstelling aan de open lucht. Elke koffiesoort heeft zijn eigen bewaartermijn. Het is namelijk afhankelijk van de melange die de koffieleverancier samenstelt. Vacuüm verpakte, gemalen koffie is zes tot negen maanden houdbaar. Niet vacuüm verpakte bonen twee tot drie maanden, maar eenmaal opengemaakte koffie moet binnen twee weken zijn verwerkt en gedurende die tijd in een goed afgesloten bus bewaard worden. Oploskoffie is in gesloten verpakking twee jaar houdbaar en eenmaal geopend vier tot acht weken.
Linzen
Gedroogde linzen zijn op een droge plek ongeveer een jaar houdbaar. Mocht je twijfelen over de kwaliteit, dan kun je ze in een vergiet afspoelen. Als er veel stof wegspoelt zijn ze waarschijnlijk niet goed meer. Is dit niet het geval, dan kun je ze nog prima eten. Geprepareerde linzen kan je ongeveer een jaar in de vriezer bewaren.
Melk
De houdbaarheidsdatum van melk kun je negeren. Veel beter ruik je gewoon even. Zure melk is het gevolg van microbieel bederf. Over het algemeen is hier sprake van een goedaardige bacterie, maar zo nu en dan sluipt een mogelijke ziekteverwekker in de melk.
Beter niet drinken als ie zuur is dus.
Noten
Als je eenmaal noten hebt gekocht, kun je de meeste soorten het beste in een goed afgesloten verpakking in de koelkast bewaren. Koop je noten op de markt die je vers gebrand in een zakje meeneemt? Eet ze dan lekker snel op, voordat de kwaliteit achteruit gaat. Doe ze in een goed afgesloten trommel of bakje als je ze toch echt voor later hebt gekocht en bewaar ze niet langer dan een paar dagen. Op noten uit de supermarkt staat vaak een houdbaarheidsdatum. Als deze datum verlopen is kun je nog prima zelf beoordelen of de noten nog eetbaar zijn door goed te kijken en te ruiken.
Olie
Olie bewaar je het beste goed afgesloten, op een donkere plek. Een koude plek maakt olie dik en troebel, maar dat heeft niets met bederf te maken. Het verdwijnt weer als de olie warm wordt. Olie blijft over het algemeen ongeveer een jaar goed. Wanneer de kleur en smaak veranderen is de olie aan het bederven en kun je het beter niet meer gebruiken.
Olijfolie
Olijfolie moet ingevolge Europese wetgeving voorzien zijn van een uiterste houdbaarheidsdatum. Deze datum ligt op ongeveer anderhalf jaar na persing.
Extra vergine / vièrge / virgin olijfolie (minder dan 0,8% vrije oliezuren) is echter veel langer houdbaar, op voorwaarde dat zij koel en donker wordt bewaard in een goed afgesloten blik of donkergekleurde, glazen fles. Hoe minder vrije oliezuren, hoe minder oxidatie en dus hoe minder bederf.
Laat je niet misleiden door goedkope ‘extra vergine’ olijfolie in doorschijnende, plastic flessen; deze olie bestaat vaak maar voor hooguit 51% uit extra virgin olie, de rest kan elke andere olie zijn. Dit betekent niet alleen veel minder gezondheidsvoordelen, maar ook een smaak die al heel snel te wensen overlaat… So much voor de Europese regelgeving!
Pannenkoeken
Gebakken pannenkoeken kunnen ongeveer twee dagen in de koelkast bewaard worden. In de diepvries blijven ze ongeveer drie weken goed, maar de kwaliteit loopt wel terug. Als een pannenkoek zuur ruikt is het tijd om 'm weg te gooien, dus vertrouw ook hier weer op de neus.
Paprika's
Je kunt paprika's het best op een koele, donkere plaats bewaren, maar liever niet in de koelkast. In een te koude omgeving krijgt het zogenaamde 'lage temperatuurbederf' eerder kans: op de schil ontstaan dan waterige plekken waardoor de groente snel bederft, tenzij je ze invriest. Het enige nadeel daarvan is dat ze hun knapperigheid verliezen, maar het is wel de beste manier om geroosterde paprika's te conserveren. Je kunt paprika's ook drogen. Op die manier blijven ze nog maanden goed. Als paprika's ouder worden en dus zachter, gooi ze dan niet weg. Ze zijn dan misschien niet meer lekker voor een salade, maar prima voor bijvoorbeeld het maken van sauzen.
Pasta
Gedroogde producten, zoals pasta, zijn goed houdbaar zolang er geen vocht bijkomt. Bewaar het dus droog, koel en in een gesloten verpakking. Zo kun je het zeker anderhalf jaar bewaren. Gekookte pasta (zonder saus) kun je afgekoeld en afgedekt in de koelkast zo'n twee dagen bewaren. Je kunt er een salade van maken, door er een beetje halvanaise of zure room, stukjes ham en fijngesneden groenten door te doen.
Pastinaak
Pastinaak kan het beste in de groentela van je koelkast bewaard worden en blijft daar zo'n twee weken goed. Het fijne van pastinaak is dat je er, naast het rauw eten, vrijwel alles mee kunt doen. Dus als het slap wordt, verwerk het dan in een stamppot, als smaakmaker in soep, bak het op, of frituur het even en je hebt een overheerlijke snack.
Peulvruchten
Hoe lang peulvruchten bewaard kunnen worden en hoe lang ze houdbaar zijn, is afhankelijk van de samenstelling en de bewerking. Gedroogde peulvruchten kunnen het beste koel, droog, donker en goed verpakt bewaard worden. Gedroogde peulvruchten horen gaaf, onbeschimmeld en niet muf te zijn. Onder invloed van licht, vocht en warmte kunnen peulvruchten gaan kiemen of schimmelen. Na ruim een jaar wordt de schil wat harder en gedroogde peulvruchten moeten dan langer geweekt en gekookt worden. Verse peulvruchten dient men snel te consumeren. Als het niet lukt om de verse peulvruchten snel op te eten, is invriezen, inmaken, drogen of inleggen in zuur een optie om ze langer te bewaren.
Rijst
Bewaar rijst na openen van een pak, in een afgesloten glazen pot. Tenzij je een grootverbruiker bent, is het verstandig kleinere verpakkingen te kopen. Laat je open verpakkingen gedurende lange tijd in de voorraadkast liggen, dan loop je kans op ongedierte in de rijst. Zilvervliesrijst is sneller over datum dan witte rijst. Aan de hand van de geur kun je ontdekken of de rijst nog goed is. Ruikt het zuur of naar bedorven olie, verplaats het product dan liever naar de vuilnisbak dan naar de pan.
Roomijs
Roomijs is bij een temperatuur van -18 graden enkele maanden tot een jaar houdbaar. Microbieel is het eigenlijk onbeperkt houdbaar bij -18 graden, maar enkele enzymatische reacties kunnen nog wel plaatsvinden. Belangrijk is dat bij opslag de temperatuur constant blijft, met een maximale schommeling van ongeveer 1 graden. Bij grotere schommelingen kan kristalgroei plaatsvinden, wat het ijs een onaangename structuur geeft.
Sla
Sla is niet heel lang houdbaar. Een tip om sla een langere periode te kunnen bewaren: snij een klein stukje van de onderkant, zet er met een mes een kruis in en plaats het dan op een schoteltje water in de koelkast. De sla neemt het water op en blijft zeker een week goed. Hoe dan ook blijft het een zeer bederfelijk product. Bacteriën en schimmels zitten eigenlijk altijd wel in de lucht, zullen dus op de sla terecht komen en voldoende vochtigheid vinden om zich te vermenigvuldigen. Wel opletten dus.
Suiker
Suiker wordt gebruikt als conserveringsmiddel en is onbeperkt houdbaar, mits koel en donker bewaard. Anders kan het eventueel wel vocht aantrekken en klonteren. Wat je daar tegen kunt doen is kandij maken van de suiker.
Thee
Thee kan niet bederven en blijft zeer lang houdbaar. Toch kan thee zeker over de houdbaarheidsdatum gaan. Verse thee wordt namelijk gemaakt van allemaal soorten fruit en andere natuurlijke ingrediënten. Deze zijn dan wel gedroogd, maar kunnen hun smaak verliezen of zelfs muf gaan ruiken/smaken. Als de thee echt oud is zou er een olieachtig laagje (looizuur) kunnen ontstaan. Dit kan schadelijk voor de gezondheid zijn. Snel zal dit echter niet gebeuren.
Tomaten
Tomaten bewaren in de koelkast is funest voor de smaak. De vruchten hebben vijf tot zeven uur nodig om weer op smaak te komen. Gekoeld voedsel heeft vrijwel geen geur. Dit komt omdat er geen gasvormige geurstoffen vrijkomen. Geur vormt een wezenlijk onderdeel van je smaakbeleving. Het beste is om de tomaten gewoon op de vruchtschaal te bewaren. Ze blijven dan zeker zo'n twee weken goed. Voor langere houdbaarheid kan je er een basis van maken voor o.a. soep en sauzen. Deze basis kun je invriezen en blijft zo nog makkelijk maanden goed.
Uien
Uien kun je op een koele, donkere plek weken bewaren. Echter, niet in de koelkast! Gewoon in een kelderkast, of schuur. Donker is belangrijk, anders lopen ze uit. Als dat toch gebeurt, zet ze dan in een bak met tuinaarde, of gewoon buiten in de tuin. Ze zullen dan langzamer uitlopen en het groen kun je gewoon eten.
Vis
Verse vis kan je het beste zo vers mogelijk eten. Bewaar vis liever niet langer dan een dag, hooguit twee dagen in de koelkast. Bewaar vis altijd in de koelkast bij een temperatuur van maximaal 7 graden. Een temperatuur van 4 graden heeft wel de voorkeur aangezien het aantal bacteriën zich dan minder snel vermenigvuldigt. Bewaar rauwe en bereide producten in de koelkast gescheiden van elkaar. Bewaar diepgevroren vis tot gebruik in de vriezer. Magere vis is in de diepvries zo’n zes maanden houdbaar. Vette vis blijft ingevroren drie maanden goed, net als bereide vis, zoals kibbeling en gerookte paling. Wanneer vis bederft krijgt het een ammoniakgeur en wordt slijmeriger, losser van structuur en doffer.
Vlees
Vries vlees dat je niet meteen nodig hebt zo snel mogelijk in. Je kunt het dan gemiddeld zo'n één tot zes maanden bewaren. Ontdooi vlees op een afgedekt, diep bord in de koelkast. Spoel na het ontdooien het resterende vleessap weg, want hierin verzamelen bacteriën zich. Eenmaal ontdooid vlees mag je niet opnieuw invriezen en dien je snel te bereiden.
Wijn
De beste manier om een wijn te testen, is door simpelweg de fles open te trekken. Is de wijn na het schenken nog mooi helder, zitten er geen schilfertjes of 'haren' in, ruikt de wijn nog goed (rotte wijn ruikt vaak naar azijn) en is tenslotte de smaak nog zoals het hoort dan zijn waarschijnlijk al je flessen nog wel goed. Als ze gestaan hebben is dat minder erg wanneer de kurk afgesloten is geweest met was of een zegel (anders kan er zuurstof door de kurk trekken), als ze gelegen hebben moet er geen bezinksel onderin de fles zitten. Over het algemeen moet je rekenen dat een goede fles wijn bewaard kan worden tot een maand of achttien na aankoop. Sommige wijnen worden beter van bewaren, andere bederven na een vrij korte periode. Kun je een wijn bewaren doe dat dan liggend met de hals iets lager dan de bodem zodat de kurk niet kan uitdrogen.
Wortelen
Wortelen zijn goed te bewaren in de groentelade van de koelkast, maar bewaren op een andere koele plek is ook prima. Verwijder wel het bladgroen. Winterwortelen zijn enkele weken houdbaar. Een oude manier om deze te bewaren is om ze in het zand te leggen. Neem hiervoor een houten krat en leg een laag zand op de bodem, daarop de wortelen en dan nog eens een laag zand. Zo blijven ze enkele maanden goed. Wortelen kunnen ook worden ingevroren: in een ruime hoeveelheid water enkele minuten blancheren, snel afkoelen en in diepvriesbakjes doen. Bewaar ze niet in een plastic zak, want dan gaan ze snel rotten.
Yoghurt
Omdat yoghurt een zuur product is maken andere bacteriën of schimmels minder kans om zich te ontwikkelen. Hierdoor is yoghurt relatief lang houdbaar. Na opening is het in de koeling nog zo'n vier dagen goed en ingevroren zelfs twee weken. Let op: voor elk uur dat een zuivelproduct buiten de koeling staat, is het een dag korter houdbaar.
Zout
Zout is geen organische stof maar een mineraal. Hierdoor is zout onbeperkt houdbaar en bruikbaar, tenminste zolang het niet vervuild wordt met vuil, modder of andere viezigheid. Als het lang bewaard wordt kan zout met jodium geel worden, maar dat heeft geen invloed op de smaak of kwaliteit. Zout trekt vocht aan vanuit zijn omgeving en kan gaan klonteren als het niet bewaard wordt in een luchtdichte verpakking. Mocht zout vochtig en klonterig worden, is het eenvoudig te verhitten in een oven waardoor het vocht weer verdampt. Verkruimel de brokken zout en het is weer klaar voor gebruik.