NeusWijzer - heel Nederland ruikt

Voor deze editie van het Odorama duikt een team van wetenschappers en kunstenaars in de geuren van Nederland, begeleid door geuren die speciaal zijn samengesteld door Frank Bloem. Ervaar de geuren, luister naar de fascinerende verhalen van zes sprekers en vier de lancering van Neuswijzer - Geuratlas van de Lage Landen een geurenatlas van Nederland door Caro Verbeek en Inger Leemans. Lees hier meer over het boek.

Sprekers

Frank Bloem  modereert deze avond en trapt af met 'Hollandse Luchten': een korte introductie over geurkunstenaars, zoals Wim T. Schippers met zijn beroemde pindakaasvloer en Job Koelewijn met zijn naar eucalyptus geurende installaties. 
Frank Bloem vertelt ons alles over de stinkende geschiedenis van de Boldootkar en andere dingen met een geur, zoals uitwerpselen van de civetkat en de Haarlemmerolie. Frank is geurontwerper, kunstenaar en schrijver, en eigenaar van geurlaboratorium The Snifferoo. Voor het kunstcentrum Mediamatic in Amsterdam verzorgt Frank workshops en beheert het AromaLab. Hij schreef het boek Geur: de vergeten sensatie (2022). Sophie Elpers is onderzoeker etnologie bij het Meertens Instituut in Amsterdam en hoogleraar Immaterieel Erfgoed en Etnologie aan de Universiteit Antwerpen. Haar onderzoek richt zich op immaterieel erfgoeddynamieken, nationaal en internationaal erfgoedbeleid en rurale culturen. Eerder was zij tevens verbonden aan het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland.

Inger Leemans brengt een ode aan een Nederlands geurpalet. Want het vochtige klimaat van ons koude kikkerlandje mag dan veel ongemak opleveren, het heeft ons ook een rijk woordenlandschap gebracht. Dompige locaties en ouwelijke voedselproducten kwamen blijkbaar in zoveel verschillende vormen voor, dat Nederlanders daar een uitgebreid geurvocabulaire voor hebben ontwikkeld. Inger is hoogleraar Cultuurgeschiedenis aan de VU, interim-directeur van het Meertens Instituut en hoofdonderzoeker van NL-Lab, een onderzoeksgroep over Nederlandse Cultuur en Identiteit (KNAW Humanities Cluster). Haar onderzoek richt zich op vroegmoderne cultuurgeschiedenis (1500-1850), emotie- en geurgeschiedenis, cultureel erfgoed, culturele economie en digitale geesteswetenschappen. Leemans is principal investigator van het EU-project Odeuropa waarin de geschiedenis van geur en Europees geurerfgoed centraal staan. Haar onderzoekswerk kenmerkt door een combinatie van transdisciplinaire innovativiteit en wetenschapscommunicatie.

Garmt Dijksterhuis doet onderzoek naar perceptie van en gedrag rond voeding. Hij heeft een achtergrond in de experimentele psychologie en statistische sensorische data-analyse. Hij werkte samen met de bekende geurpsycholoog Ep Köster. Van 2000 tot 2014 was hij honorary professor in Food Design and Consumer Behaviour aan de Universiteit van Kopenhagen. Hij geeft regelmatig lezingen over dit onderwerp en is auteur van een populair wetenschappelijk boek op dit gebied: Hoe smaakt het? Op dit moment is hij als docent verbonden aan de afdeling Experimentele Psychologie van de Universiteit Utrecht.

Sophie Elpers onderzoekt welke geuren Nederlanders belangrijk vinden in hun dagelijkse leven. Hoe bewaar je zoiets kwetsbaars als een erfgoedlucht? Sophie Elpers is expert in immaterieel erfgoed en introduceert typisch Nederlandse geurige praktijken, zoals bloemencorso’s, maar ook rituelen zoals koffiedrinken.

Astrid Groot geeft antwoord op de vraag of liefde echt door de neus kan gaan. Ze neemt ons mee in de wondere wereld van de feromonen en biodiversiteit. Hoe bepalen feromonen het gedrag van motten en andere insecten? En hebben mensen ook feromonen? Wat hebben ze met seks te maken? Astrid is hoogleraar Populatie en Evolutiebiologie aan de Universiteit van Amsterdam. Haar onderzoek richt zich op de evolutie van geuren in de natuur: hoe draagt de variatie in seksferomonen van nachtvlinders bij aan het ontstaan van nieuwe soorten? In publiekslezingen benadrukt Groot regelmatig de centrale rol van geuren als communicatiemiddel in de natuur. Het Neuswijzer-initiatief is ontloken toen Astrid Groot tijdens een interview voor Vroege Vogels (Radio 1) opperde dat we eigenlijk een geurwoordenboek nodig hebben om onze beperkte kennis over geuren te adresseren. Dat idee werd opgepikt door Marc Wiers Dagnino, waarna andere neuswijzen zich aansloten.

Vergroot

Vergroot

Informatie
donderdag 12 oktober
20:00 - 22:00
Sluisdeurenloods Mediamatic
Dijksgracht 6 Amsterdam

Dit evenement wordt in het Nederlands gehouden.